Znani i nieznani Radomianie cz. 1

&nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp &nbsp

Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Limanowskiego w Radomiu jest największym i najcenniejszym zespołem sepulkralnym na terenie południowego Mazowsza i jednym z większych w Polsce. Zachowane nagrobki stanowią bezcenny dokument z dziejów miasta i regionu radomskiego.Mówią one wiele o naszych przodkach, którzy tworzyli rzeczywistość naszego miasta. Tu się urodzili, uczyli, pracowali ,często też walczyli o niepodległość płacąc za to wysoką cenę. Byli też tacy, którzy przyjechali do Radomia i na stałe związali swoje życie z miastem, wnosząc swój wkład w jego rozwój.

Na szczególną uwagę zasługuje zbiór inskrypcji nagrobnych, stanowiących bezcenny dokument badawczy w zakresie m.in. językoznawstwa, historii, heraldyki czy genealogii.

Jest więc poważnym wyzwaniem, jak tę specyficzną wiedzę w sposób maksymalnie przystępny upowszechnić wśród mieszkańców naszego miasta, a w szczególności jego młodszej części?

Próbą rozwiązania tego problemu jest inicjatywa parafii św. Wacława w Radomiu zorganizowania „ścieżki edukacyjnej”, której projekt poniżej prezentuję. I tu pojawia się kolejny problem. Jak tę ścieżkę wytyczyć i według jakich kryteriów? Do rejestru zabytków jest wpisane aż 335 obiektów historycznych. Uznałem, że trzeba uwzględnić następujące kryteria:

  • prezentacja postaci historycznej której nagrobek jest poświęcony (zasługi dla kraju, miasta i regionu),

  • wartość plastyczna i artystyczna nagrobka (styl, elementy architektoniczne, bogactwo zdobień itp.),

  • czas powstania nagrobka.

Starałem się, by przy doborze obiektów zabytkowych, uwzględnić na trasie ścieżki przekrój społeczny XIX –wiecznego miasta, co było niezmiernie trudne z uwagi na bogactwo postaci i form. Podjęte prace, już wkrótce, zaowocują kolejnymi „trasami-odnogami” kolejnych ścieżek edukacyjnych.

Wspólnie z inicjatorem pomysłu, parafią św. Wacława, pragniemy poszerzyć ofertę edukacyjną o konkretne wydarzenia historyczne. W 150 rocznicę powstania styczniowego, przypadającą na 2013 r., chcemy właśnie w formie ścieżki edukacyjnej przybliżyć mieszkańcom naszego miasta postacie powstańców 1863 r., pochowanych na cmentarzu przy ul. Limanowskiego.

Janusz Wieczorek

  1. Nagrobek Franciszka Truszkowskiego
  2. Nagrobek Józefa Szokalskiego
  3. Krzyż z grobu Ludwika Przybyłko
  4. Kotowicz Wacław (nagrobek Władysława Czarnowskiego)
  5. Grób Janiny Wierzbowskiej
  6. Grób rodziny Kuźnickich
  7. Grób Rodziewiczów
  8. Nagrobek ks. Walentego Błochowicza i Litwińskich
  9. Nagrobek rodziny Guziewiczów
  10. Grób rodziny Dzikowskich
  11. Grób rodziny Lubońskich
  12. Grób Golczewskich i Głazków
  13. Grób rodziny Patków
  14. Nagrobek Józefa Węssa
  15. Grób rodziny Saskich
  16. Kaplica grobowa rodziny Chudzickich
  17. Grób Marianny Pentz
  18. Grób rodziny Mantorskich
  19. Grób rodziny Mierzyńskich
  20. Grób rodziny Brandtów i Lesslów
  21. Nagrobek Jana Mileyko
  22. Nagrobek Pauliny Sztrynkowej
  23. Grób Jana Samuela Hoppena
  24. Nagrobek Marianny z Fiutkiewiczów Niedzwieckiej
  25. Grób Ignacego Ebertowskiego i rodziny Miedzińskich
  26. Grób rodziny Trzebińskich  

         

Fotografie ilustrujące opisane wyżej obiekty wykonali:
© Ewa Kutyła i Remigiusz Kutyła

Materiał zebrał i opracował Janusz Wieczorek, ze Społecznego Komitetu Ochrony Zabytkowego Cmentarza Rzymskokatolickiego w Radomiu, korzystając ze zbiorów własnych oraz:
  • kart ewidencyjnych nagrobków z 1976 r. sporządzonych przez A.Grodzińskiego
  • kart ewidencyjnych nagrobków z 2011 r. sporządzonych przez G.Kuncewicz
  • materiałów zgromadzonych przez młodzież w ramach projektu badawczego „Epitafium 21”
  • zeszytów wydawanych przez SKOZCwR-pt. „Cmentarz Rzymskokatolicki w Radomiu – przy dawnym Trakcie Starokrakowskim obecnie ul.B Limanowskiego”
Website template designed by Hurricane Media under GNU v2 license