Grób rodziny Pawlikowskich (Kwatera 4A)

Szczegóły

Kategoria: Najstarsze zabytki cmentarza

Opublikowano: niedziela, 14, grudzień 2014 19:03

Odsłony: 3222

Rodzaj grobu: murowany

Typ nagrobka: postument z krzyżem

Styl: eklektyzm (z przewagą form neogotyckich)                                                                    

Materiał: piaskowiec, żeliwo – balustrada i krzyż w zwieńczeniu  

Wymiary: postument z krzyżem – 116cm x 116cm x 344cm (krzyż – 130cm), balustrada – 216cm x 216cm x 216cm 

Data: po 1841

Sygnatura: brak

Stan zachowania: bardzo zły; nagrobek przechylony, wypierany przez pobliskie drzewa, żeliwo skorodowane, powierzchnia kamienia z licznymi ubytkami, wżerami, spudrowaniami, zabrudzeniami i omszeniami, brakuje jednego z trzech pinakli, inskrypcje słabo widoczne (strukturalne zniszczenia marmurowych tablic).

Uwagi: należy wyciąć drzewa i poddać konserwacji cały nagrobek wraz z balustradą.

Postument na planie trójkąta podtrzymuje mniejszą, trójboczną podstawę, na której w centrum trójboczny słup, flankowany z trzech stron trójkątnymi pinaklami. Słup ścięty płasko u góry i zwieńczony dużym, ażurowym krzyżem.. Postument zwieńczony belkowaniem z maswerkowym fryzem. Na ścianach postumentu płyciny, w których wmontowane marmurowe tablice.

Na jednej z tablic inskrypcja:

JÓZEFOWI / PAWLIKOWSKIEMU ¹ / […] Kwietnia 1801 r. by / [łemu oficerowi 7 pułku b. Wojsk] / [Polskich] Kupcowi i Obywatelowi / [miasta Radomia] //

Na ścianie przeciwległej tekst: Emilii Pawlikowskiej ² / Urodzonej dnia 22 stycznia 1834 r(oku) / Bronisławie Pawlikowskiej ³ / Urodzonej [6] Sierpnia 1836 roku / pierwsza zmarła 2 Września 1841 / [Druga] umarła 11 Września 1841 //.

Na trzeciej tablicy tekst: […]

Grób okolony ażurową balustradą, również na planie trójkąta. Dekoracje balustrady tworzą trzy pasy zdobień : od dołu – najszerszy pas, złożony ze strzałek skierowanych grotami ku górze, następnie iksów w kwadratowych polach, a na samej górze – półkoli w prostokątnych polach.

¹Józef Pawlikowski (1801-1841), urodzony w Radomiu, syn Jakuba i Justyny z Pawłowskich. Od 1817 r. służył w 7 pułku piechoty liniowej armii Królestwa Polskiego. Od 1820 podporucznik, a od stycznia 1830 – porucznik. Podczas powstania listopadowego w 7 pułku piechoty liniowej, gdzie przez pewien czas był adiutantem batalionu. W 1831 roku dwukrotnie awansował,  w lutym – na stopień kapitana, w lipcu – został majorem. 13.VII.1831 r. przeszedł z Giełgudem do Prus, gdzie został internowany przez Prusaków. W styczniu 1832 r. przybył do Warszawy, gdzie stawił się przed KRW i ponowił przysięgę wierności carowi. Zamieszkał w Radomiu i zajął się handlem. W latach 1837-1841 pełnił funkcję podstarszego Zgromadzenia Kupców miasta Radomia. Ożenił się  z Julią z Prokopowiczów, z którą miał czworo dzieci : Bronisławę, Emilię, Helenę i Karola Konrada. Zmarł w wieku 41 lat. 

²Emilia (Agnieszka) Pawlikowska (1834-1841), córka Józefa i Julii Pawlikowskich. Rodzicami chrzestnymi dziecka byli Wincenty i Józefa Rodziewiczowie, których nagrobek znajduje się w kwaterze 11A.

³  Bronisława Pawlikowska (1836-1841), młodsza córka Józefa i Julii.

Lit. i źr. biogr.:

APR. USC Radom 1834, akt urodzenia nr 5 ; USC Radom 1841, akty zgonów nr 338, 351, 476.
Bielecki K., Słownik oficerów powstania listopadowego, t. III, s. 270.
Księga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830,  Lwów1881, s. 28.
Luboński J., Monografia Radomia, s. 105. 
Gazeta Radomska Nr 19, 21.II/4.III.1888 r., s.1.

Lit. ob.:

Grodziński A., Karta ewidencyjna, 1976.  Archiwum WUOZ w Warszawie Delegatura w Radomiu.  

Wyd. ins.:

Miasto Umarłych [w:] Gazeta Radomska, Nr 88, 20.X. (1.XI) 1888 r., s. 1-2 : „Ś. p. Józefowi Pawlikowskiemu, oficerowi 7-go pułku b. wojsk polskich, kupcowi i obywatelowi m. Radomia.” 

Materiał zebrała i opracowała p. G. Kuncewicz.

• « poprz.